عقل سرخ

موضوع اساسی قصص شیخ اشراق (549-587 هجری)، و از جمله داستان عقل سرخ، تشرّف و رازآموزی است. موضوعی که هانری کربن، فیلسوف، حکمت‌پژوه و ایران‌شناس برجستۀ فرانسوی، با علاقه بسیار، در آثار متعدد خود، و از جمله در اسلام در سرزمین ایران، طرح کرده است. در داستان عقل سرخ، روندۀ روشن‌روان آنگاه که لنگان و اُفتان از بند رهیده است، در صحرا، پیری سرخ‌روی و سرخ‌موی (عقل فعال یا جبرئیل) می‌بیند که خود را «اول فرزند آفرینش» می‌خواند؛ دلیل نامگذاری داستان به «عقل سرخ» یا «المتمرق» نیز همین امر می‌تواند باشد. اما گاهی سالک تعداد بیشتری از پیران را که پیاپی نشسته‌اند، مشاهده می‌کند؛ ولکن در اینجا نیز، این فقط آخرین آنهاست که با وی به گفتگو می‌نشیند.

رضا کوهکن، مصحح رساله، ضمن یادآوری گذشت چهل سال از تصحیح‌های پیشین این رساله و شناسایی نسخه‌های جدید، بر ضرورت تصحیح جدید تأکید و با استفاده از 6 نسخه خطی اقدام به تصحیح رساله کرده و در این فرایند، از منابع متعدد عربی، انگلیسی و فرانسوی بهره برده است.