مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در راستای ارتقاء دانش و تبادل نظر علمی، برنامۀ سخنرانیهای خود را در زمستان ۱۴۰۴ با موضوعات متنوع و جذاب آغاز میکند. این رویدادها که شامل بررسی مفاهیم بنیادی در ریاضیات، اخلاق هوش مصنوعی، و نظریات فلسفی درباره زمان و آسمان است، فرصتی منحصر به فرد برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان به علم و فلسفه فراهم میآورد تا در فضایی علمی و دوستانه به گفتگو و یادگیری بپردازند.
عنوان سخنرانی:
زمان در آغاز (t=0)
سخنران:
دکتر نرگس فتحعلیان – دانشگاه پیام نور
زمان برگزاری:
-سهشنبه ۹ دی ماه ۱۴۰۴
-ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸
شیوهی برگزاری:
حضوری
چکیده:
مساله آغاز زمان همواره از موضوعات بنیادین فیزیک و فلسفه بوده است. در فلسفه، آغاز داشتن یا نداشتن زمان هر یک به نوعی تناقضآمیز بوده است. نظریههای فیزیک ابعاد جدیدی از این مساله را برای ما روشن کردهاند و مفهوم تکینگی در انفجار بزرگ (t=0) را به چالش کشیدهاند که خود به دامنه این بحث افزوده است. همچنان پرسشهای بنیادین ما درباره زمان باز هستند.
زمان چگونه آغاز شده است؟ آیا زمان لزوماً آغاز شده است؟ آیا آغاز زمان با آغاز جهان ما یکی بوده است؟ آغاز علیتی (آغاز زنجیره علّی)، آغاز هندسی (نقطه تکین در هندسه فضا و زمان) و آغاز ترمودینامیکی (شروع افزایش آنتروپی) چه تفاوتی دارند؟ فیزیک و فلسفه درباره آغاز زمان به ما چه میگویند؟ برخی نظریههای فلسفی یا تعبیرات فلسفی از نظریههای فیزیکی برای زمان آغازی قائل نیستند. آیا نظریات و مشاهداتی در فیزیک این امر را تایید میکند؟ زمان چه ویژگیهایی دارد که با آغاز آن مرتبط است؟ فرضیه گذشته درباره آغاز زمان چه میگوید و با چه انتقاداتی روبهرو است؟ در این خصوص نگاهی به مفاهیم فلسفیِ برخی نظریههای فیزیکی از جمله مدلهای کیهانشناسی میاندازیم و نقاط قوت و ضعف هر رویکرد را مورد بحث قرار میدهیم و پیامدهای هر پاسخ برای فهم ما از جهان را توضیح میدهیم. هدف از این بحث، بررسی این امر است که آیا زمان آغاز داشته است یا خیر و پیامدهای فلسفی و فیزیکی آن چیست.